Việc đầu tư toàn diện vào chương trình tiêm chủng HPV, sàng lọc và điều trị ung thư cổ tử cung có thể mang lại những lợi ích to lớn về kinh tế và xã hội, đồng thời góp phần loại bỏ căn bệnh này khỏi cộng đồng.
Quỹ Dân số Liên Hiệp Quốc tại Việt Nam (UNFPA) phối hợp Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương (Bộ Y tế), Đại học Victoria và Viện Daffodil (Úc) vừa công bố nghiên cứu về hiệu quả đầu tư tiêm chủng HPV tại Việt Nam.
Nghiên cứu phân tích toàn diện các kịch bản khác nhau về tiêm chủng HPV, sàng lọc và điều trị ung thư cổ tử cung dựa trên các dữ liệu được xác thực, cũng như phân tích về hiệu quả chi phí, lợi ích kinh tế xã hội từ tiêm vaccine và tiến độ lọa trừ căn bệnh này.
Tỉ lệ tiêm chủng và sàng lọc ung thư cổ tử cung còn thấp
Trong một báo cáo gần đây của UNFPA và Hội đồng Ung thư New South Wales (NSW, 2020), ung thư cổ tử cung là loại ung thư phổ biến thứ sáu ở phụ nữ Việt Nam, với gần 4.200 ca mắc mới và 2.420 ca tử vong. Nếu không có bất kỳ can thiệp nào, ước tính khoảng 200.000 phụ nữ Việt Nam sẽ tử vong do ung thư cổ tử cung vào năm 2070.
Một nghiên cứu khác vào năm 2021, Việt Nam có tỷ lệ tiêm vắc-xin HPV và tỷ lệ khám sàng lọc ung thư cổ tử cung còn thấp. Cụ thể, chỉ 12% phụ nữ và trẻ em gái trong độ tuổi 15-29 được tiêm vắc-xin HPV và chỉ có 28% phụ nữ trong độ tuổi 30-49 được khám sàng lọc.
Lợi ích từ việc đầu tư toàn diện tiêm chủng HPV, sàng lọc và điều trị ung thư cổ tử cung
Nguyên nhân chính gây ung thư cổ tử cung là do nhiễm vi rút HPV, một loại vi rút gây u nhú ở người. Tiêm vaccine HPV là biện pháp phòng ngừa ung thư cổ tử cung hiệu quả nhất. Đây là một trong rất ít bệnh ung thư mà hiện nay đã có vaccine dự phòng.
Trong bối cảnh này, “Nghiên cứu về hiệu quả đầu tư tiêm chủng HPV tại Việt Nam” đã cung cấp các bằng chứng có chất lượng về tác động của các chiến lược phòng ngừa ung thư cổ tử cung khác nhau, bao gồm chương trình tiêm chủng HPV và sàng lọc ung thư cổ tử cung, qua đó hỗ trợ nỗ lực của Bộ Y tế và các cơ quan hữu quan trong việc nhân rộng chương trình tiêm chủng HPV, khám sàng lọc và điều trị ung thư cổ tử cung tại Việt Nam.
Nghiên cứu cho thấy Việt Nam hoàn toàn có thể loại trừ ung thư cổ tử cung trong 30 năm tới nếu việc tiêm chủng HPV được triển khai cho 90% trẻ em gái vị thành niên, 70% phụ nữ được khám sàng lọc ung thư cổ tử cung, và 90% phụ nữ bị tiền ung thư hoặc đang bị ung thư cổ tử cung được điều trị đầy đủ.
Nếu kết hợp tiêm chủng HPV với sàng lọc và điều trị, Việt Nam có thể thanh toán ung thư cổ tử cung chỉ trong vòng 29 năm, sớm hơn so với chỉ thúc đẩy tiêm chủng HPV.
Nghiên cứu cũng ước tính rằng 1 USD đầu tư vào các chương trình ngăn ngừa ung thư cổ tử cung có thể mang lại lợi ích kinh tế tương đương từ 5 – 11 USD, và số tiền này sẽ tăng lên vào khoảng từ 8 – 20 USD kết hợp lợi ích kinh tế và xã hội.
Hướng đến mục tiêu loại trừ ung thư cổ tử cung tại Việt Nam
Để loại trừ căn bệnh này, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) kêu gọi tất cả quốc gia trên thế giới có các biện pháp cụ thể để đảm bảo 90% trẻ em gái trước 15 tuổi được tiêm chủng HPV; 70% phụ nữ 35-45 tuổi được khám sàng lọc sử dụng các hình thức xét nghiệm với độ chính xác cao, đồng thời đảm bảo chữa trị cho 90% phụ nữ được phát hiện tiền ung thư và phụ nữ đã bị ung thư xâm lấn cho đến năm 2030.
Với cách tiếp cận tiêm chủng vaccine HPV cao qua nhiều năm, khám sàng lọc và điều trị sớm, kịp thời, nhiều quốc gia trên thế giới đã giảm gánh nặng bệnh tật này, thậm chí một số quốc gia như Australia đã tiến tới loại trừ căn bệnh này ở phụ nữ.
Tại Việt Nam, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 104/NQ-CP về lộ trình tăng số lượng vaccine trong Chương trình Tiêm chủng mở rộng giai đoạn 2021-2030 vào tháng 08/2022 vừa qua, theo đó đưa vaccine phòng bệnh ung thư cổ tử cung vào chương trình từ năm 2026, và cho phép các địa phương có thể triển khai sớm hơn cho người dân nếu bố trí được kinh phí. Đây là tiền đề, cơ sở rất quan trọng để các địa phương chủ động bố trí kinh phí triển khai tiêm vaccine HPV cho người dân.
Hiện nay, vaccine HPV chưa được đưa vào trong Chương trình Tiêm chủng mở rộng, người dân đang phải trả tiền với chi phí cao hàng triệu đồng/mũi tiêm tại các cơ sở tiêm chủng dịch vụ.
Quyền Viện trưởng Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương cho biết, sắp tới, Việt Nam sẽ cố gắng tiếp cận cung ứng vaccine HPV trong tiêm chủng mở rộng với giá thành khoảng 6,5 USD/liều vaccine với sự hỗ trợ của UNFPA, WHO, UNICEF, GAVI.
Nguồn tham khảo:
1. UNFPA Vietnam | NGHIÊN CỨU VỀ HIỆU QUẢ ĐẦU TƯ TIÊM CHỦNG HPV TẠI VIỆT NAM
- Đọc chi tiết bài nghiên cứu tại:
- Bản tóm tắt đồ họa của báo cáo:
